Urządzenia elektrotechniczne do stref zagrożonych wybuchem – oznaczenia
Praca w strefie zagrożenia wybuchem, wiąże się z niebezpieczeństwem zdarzeń niepożądanych, zwłaszcza eksplozji i pożarów. Czynnikiem inicjującym te zdarzenia, często bywają urządzenia elektromechaniczne nie posiadające odpowiednich zabezpieczeń. Czym charakteryzuje się strefa zagrożenia wybuchem, zwana strefą Ex i jak oznaczane są urządzenia przeznaczone do pracy w tej strefie?
Kiedy mamy do czynienia ze strefą zagrożoną wybuchem?
Strefa Ex to obszar, gdzie w określonym stężeniu występują substancje palne mogące stworzyć z powietrzem, lub innym gazem utleniającym mieszaninę wybuchową. Substancje te występują między innymi w postaci pyłów, gazów, oparów. Granice strefy wyznacza stopień stężenia substancji palnej. Poniżej, ani powyżej ustalonych granic, nie następuje pod wpływem czynnika inicjującego wybuch, ani nie rozprzestrzenia się ogień. Nazywamy je dolną i górna granicą wybuchowości.
Dyrektywa ATEX ( z francuskiego Atmospheres Explisobles) ogłoszona 1 lipca 2003 roku, oraz szereg związanych z nią norm szczegółowych, ujednolica zasadnicze wymagania dotyczące zachowania bezpieczeństwa w strefie zagrożonej wybuchem. Wprowadza również jednolity sposób oznaczania urządzeń elektrotechnicznych przeznaczonych do pracy w strefach zagrożenia wybuchem.
Oznaczenia urządzeń elektrotechnicznych zgodne z dyrektywą ATEX
Oznaczenia wprowadzone po 1 lipca 2003, składają się z następujących elementów:
– oznaczenie CE
– numer ID Jednostki Notyfikowanej
– znak Ex
– oznaczenie grupy urządzeń
– oznaczenie kategorii urządzenia
– zastosowane zabezpieczenia przeciwwybuchowe
– oznaczenie grupy wybuchowości
– klasa temperaturowa
Wciąż stosowane są również oznaczenia obowiązujące przed wprowadzeniem dyrektywy ATEX. W tym systemie oznaczeń, zgodnym z wcześniej obowiązującą normą CENELEC, oznaczenia urządzeń posiadają następujące elementy składowe:
– oznaczenie zgodności z normą
– typ ochrony przeciwwybuchowej
– klasyfikacja gazów niebezpiecznych, w których dopuszcza się pracę danego urządzenia
– podgrupa gazów
– klasa temperaturowa
Oba systemy oznaczeń uwzględniają informację o maksymalnej temperaturze urządzenia. Dla przykładu urządzenia, na których mogą się osadzać pyły węglowe mogą osiągać na powierzchniach zewnętrznych maksymalnie 150 stopni Celsjusza. Wewnątrz szczelnego urządzenia, na powierzchniach, na których pyły osadzać się nie mogą, temperatura może osiągnąć 450 stopni.
Świadomość zagrożeń, a bezpieczeństwo
Jednolite wymagania dotyczące bezpieczeństwa w strefach Ex, które zostały wprowadzone dyrektywą ATEX, pozwalają na skuteczniejsze zapobieganie zdarzeniom niepożądanym w obszarach, gdzie występuje zagrożenie wybuchem. Możliwe jest wyszkolenie osób organizujących pracę w strefach, a także samych pracowników. Możliwy jest również świadomy wybór urządzeń posiadających odpowiednie zabezpieczenia, co minimalizuje niebezpieczeństwo.
Przestrzeganie norm i oznaczeń, nie tylko zapobiega stratom ekonomicznym związanym z pożarami, ale też chroni zdrowie i życie pracowników.
Nie spodziewałem się, że taki sprzęt może w tak łatwy sposób wybuchnąć.
Świetny wpis mam nadzieje, że uświadomi ludzi co i jak.